Zakup używanego samochodu to nie tylko oględziny techniczne, ale również dokładne sprawdzenie dokumentacji pojazdu. Prawidłowa weryfikacja dokumentów może ustrzec przed zakupem pojazdu z przeszłością prawną, która mogłaby spowodować poważne problemy w przyszłości. W tym artykule przedstawiamy, jakie dokumenty należy sprawdzić przed zakupem samochodu i na co zwrócić szczególną uwagę.

1. Dowód rejestracyjny pojazdu

Dowód rejestracyjny to podstawowy dokument każdego zarejestrowanego pojazdu. Podczas sprawdzania dowodu rejestracyjnego zwróć uwagę na:

  • Zgodność danych właściciela - osoba sprzedająca powinna być właścicielem pojazdu lub posiadać pełnomocnictwo od właściciela
  • Ważność badania technicznego - sprawdź, czy nie jest przeterminowane
  • Zgodność numeru VIN - porównaj z numerem na pojeździe (zwykle widoczny na tabliczce znamionowej, przez szybę przy desce rozdzielczej lub na nadwoziu)
  • Zgodność danych technicznych - model, rok produkcji, pojemność silnika, rodzaj paliwa
  • Ewentualne adnotacje urzędowe - np. o współwłasności, zastawach, czy ograniczeniach w dysponowaniu pojazdem

Sprawdź również, czy dokument nie nosi śladów przerabiania - nie powinno być żadnych skreśleń, poprawek ani rozmytych zapisów.

2. Karta pojazdu

Karta pojazdu to dokument, który zawiera historię rejestracji samochodu:

  • Lista wszystkich właścicieli - pozwala ustalić, ile osób posiadało pojazd
  • Adnotacje o badaniach technicznych - wraz z przebiegami podczas kolejnych badań
  • Informacje o zmianie numerów rejestracyjnych

Od roku 2020 nowe samochody nie otrzymują fizycznej karty pojazdu, a informacje są przechowywane w systemie teleinformatycznym. Dla starszych pojazdów karta nadal jest ważnym dokumentem, który warto sprawdzić.

3. Umowa kupna-sprzedaży od poprzedniego właściciela

Jeśli aktualny sprzedawca nie jest pierwszym właścicielem, warto poprosić o pokazanie umowy kupna, na podstawie której nabył samochód:

  • Sprawdź ciągłość własności - czy sprzedający nabył pojazd od osoby wskazanej w dowodzie rejestracyjnym
  • Zwróć uwagę na datę zakupu - jeśli pojazd został zakupiony niedawno, może to budzić podejrzenia (tzw. "handlarze" często ukrywają wady pojazdów)
  • Sprawdź zgodność danych pojazdu - numer VIN, marka, model, rok produkcji

Jeśli sprzedający nie może pokazać umowy kupna, powinno to wzbudzić Twoją czujność.

4. Faktura VAT (dla samochodów z salonu lub importowanych)

W przypadku nowszych samochodów, które były kupowane w salonie lub importowane przez firmę, warto sprawdzić fakturę VAT:

  • Data pierwszej rejestracji - pozwala określić rzeczywisty wiek pojazdu
  • Cena zakupu - może być wskazówką co do wartości początkowej pojazdu
  • Dane sprzedawcy - salon samochodowy lub firma importująca
  • Informacje o wyposażeniu dodatkowym - mogą być wymienione elementy, które powinny znajdować się w aucie

Faktura nie jest niezbędna przy zakupie używanego auta od osoby prywatnej, ale jej obecność może potwierdzić historię pojazdu.

5. Książka serwisowa pojazdu

Książka serwisowa to dokument, który potwierdza przebieg i historię serwisową pojazdu:

  • Regularne wpisy o przeglądach - świadczą o tym, że poprzedni właściciel dbał o samochód
  • Potwierdzenie przebiegu - przy każdym przeglądzie jest zwykle zapisywany aktualny przebieg
  • Historia napraw - pozwala ocenić, jakie elementy były wymieniane i czy samochód miał poważne usterki
  • Pieczątki autoryzowanych serwisów - potwierdzają, że przeglądy były wykonywane zgodnie z zaleceniami producenta

Brak książki serwisowej lub duże luki w historii powinny wzbudzić wątpliwości co do rzeczywistej historii pojazdu.

6. Dokumenty potwierdzające historię pojazdu

Warto poprosić o przedstawienie dokumentów, które mogą potwierdzić historię samochodu:

  • Rachunki za naprawy i części - mogą potwierdzać, że pojazd był regularnie serwisowany
  • Dokumenty ubezpieczeniowe - historia ubezpieczeń może dostarczyć informacji o poprzednich właścicielach
  • Dokumenty z przeglądów technicznych - zawierają zwykle informacje o przebiegu

Im więcej takich dokumentów może przedstawić sprzedający, tym większa pewność, że samochód ma przejrzystą historię.

7. Raport z badania technicznego pojazdu

Jeśli samochód ma aktualne badanie techniczne, warto zobaczyć szczegółowy raport z badania:

  • Wykaz elementów sprawdzanych podczas badania - pokazuje, czy wszystkie systemy działają prawidłowo
  • Ewentualne usterki wykryte podczas badania - nawet jeśli nie dyskwalifikowały pojazdu, mogą wskazywać na potencjalne problemy
  • Data i przebieg odnotowane podczas badania - można porównać z aktualnym przebiegiem

Badanie techniczne potwierdza, że pojazd spełnia minimalne wymogi bezpieczeństwa, ale nie gwarantuje, że jest w idealnym stanie.

8. Dokumenty dotyczące importu pojazdu

W przypadku samochodów importowanych warto sprawdzić dodatkową dokumentację:

  • Zagraniczny dowód rejestracyjny - pozwala sprawdzić historię pojazdu przed importem
  • Dokument potwierdzający opłacenie akcyzy - brak może świadczyć o nieprawidłowościach przy imporcie
  • Tłumaczenia przysięgłe dokumentów - wymagane przy rejestracji pojazdu importowanego
  • Dokumenty celne - potwierdzające legalność importu

W przypadku samochodów z USA warto sprawdzić również dokumenty CARFAX lub AutoCheck, które mogą zawierać informacje o wypadkach i szkodach.

9. Aktualne ubezpieczenie OC

Sprawdzenie aktualnego ubezpieczenia OC jest ważne, ponieważ:

  • Potwierdzenie własności - ubezpieczenie powinno być wystawione na aktualnego właściciela
  • Sprawdzenie historii ubezpieczeniowej - może dostarczyć informacji o szkodach
  • Praktyczny aspekt - po zakupie nie musisz natychmiast kupować nowego OC, gdyż przechodzi ono na nabywcę

Pamiętaj, że po zakupie masz 14 dni na powiadomienie ubezpieczyciela o zmianie właściciela pojazdu.

10. Weryfikacja w bazach danych

Poza sprawdzeniem fizycznych dokumentów, warto zweryfikować pojazd w dostępnych bazach danych:

  • CEPiK (Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców) - można sprawdzić podstawowe informacje o historii rejestracji, badaniach technicznych i ubezpieczeniu
  • Baza pojazdów skradzionych - sprawdzenie, czy pojazd nie figuruje jako skradziony
  • Krajowy Rejestr Długów - sprawdzenie, czy pojazd nie jest obciążony zastawem
  • Komercyjne bazy historii pojazdów - takie jak AutoDNA, historiapojazdu.gov.pl, czy carVertical

Warto zainwestować w raporty z komercyjnych baz danych, szczególnie w przypadku droższych samochodów - koszt raportu jest niewielki w porównaniu z potencjalnymi problemami.

11. Jak przygotować się do sprawdzenia dokumentów

Aby skutecznie zweryfikować dokumenty, warto odpowiednio się przygotować:

  • Przygotuj własną listę kontrolną dokumentów do sprawdzenia
  • Przed spotkaniem ze sprzedającym, poproś o przygotowanie wszystkich dostępnych dokumentów
  • Zarezerwuj wystarczająco dużo czasu na dokładne sprawdzenie dokumentacji
  • Zwróć uwagę na zgodność danych we wszystkich dokumentach
  • Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się z ekspertem lub rzeczoznawcą

Pamiętaj, że niechęć sprzedającego do pokazania jakichkolwiek dokumentów powinna wzbudzić Twoją czujność.

12. Umowa kupna-sprzedaży - na co zwrócić uwagę

Po sprawdzeniu wszystkich dokumentów i podjęciu decyzji o zakupie, należy odpowiednio przygotować umowę kupna-sprzedaży:

  • Dokładne dane obu stron - imię, nazwisko, adres, numer PESEL
  • Szczegółowy opis pojazdu - marka, model, rok produkcji, numer VIN, numer rejestracyjny, przebieg
  • Jasno określona cena - kwota cyframi i słownie
  • Oświadczenie sprzedającego - że pojazd nie ma wad prawnych, nie jest obciążony prawami osób trzecich
  • Potwierdzenie stanu technicznego - warto uwzględnić znane usterki
  • Data i miejsce zawarcia umowy
  • Podpisy obu stron

Warto przygotować umowę w minimum dwóch egzemplarzach - po jednym dla każdej ze stron.

Podsumowanie

Dokładne sprawdzenie dokumentów przed zakupem używanego samochodu to kluczowy element procesu zakupowego, który może uchronić przed wieloma problemami. Dokumenty nie tylko potwierdzają legalność pojazdu, ale również dostarczają cennych informacji o jego historii i stanie technicznym.

Pamiętaj, że w razie wątpliwości zawsze możesz skorzystać z profesjonalnej pomocy. Nasi eksperci w Auto Ekspert oferują kompleksowe wsparcie przy zakupie używanego samochodu, w tym weryfikację dokumentów i sprawdzenie pojazdu w dostępnych bazach danych.